Η σημασία του να είσαι “koselig”

Στα χρόνια που έζησα στη Νορβηγία η λέξη που άκουγα πολύ συχνά στην εργασία μου ή με φίλους ήταν το “koselig”.

Είναι μια πολύ σημαντική έννοια που πρέπει να κατανοήσει κανείς και να αποδεχθεί όταν ζει στη Νορβηγία. Πολλοί αγγλόφωνοι το μεταφράζουν ως “ cosy” που σημαίνει “ζεστό” ή “ατμοσφαιρικό”, αλλά αυτή η έκφραση δεν αρκεί για να καλύψει όλα όσα μπορεί να εκφράσει το “koselig”.

Αυτή η έννοια είναι δύσκολο να μεταφραστεί σε όσους δεν ζουν στη Νορβηγία, αλλά ουσιαστικά σχεδόν τα πάντα μπορεί να είναι koselig: ένα σπίτι, μια συζήτηση, ένα δείπνο, ένα άτομο, μια παρέα. Θα μπορούσαμε να το ορίσουμε ως κάτι ή κάποιος ή μια ατμόσφαιρα που σας κάνει να νιώθετε ένα αίσθημα θαλπωρής πολύ βαθιά μέσα σας, με έναν τρόπο που όλα είναι απλά και παρηγορητικά.

Οπότε αν ένα άτομο φεύγει από το σπίτι σας και λέει “det var kjempe koselig” (ήταν πολύ όμορφα/ζεστά), και σας δίνει μια αγκαλιά, τότε πιθανότατα είστε στο δρόμο για να κάνετε έναν καινούργιο φίλο. Αν και αυτό μπορεί να είναι μόνο η αρχή: η φιλία στη Νορβηγία μπορεί να περάσει πολλά στάδια. Το “koselig” είναι για μένα κάτι σαν συναίσθημα. Μια koselig ατμόσφαιρα περιλαμβάνει κεριά, καλή μουσική και ζεστά χρώματα γύρω σας, φωτιά στο τζάκι ή την σόμπα, καλό φαγητό στο τραπέζι, κρασί και άνθρωποι που σας αρέσουν και νιώθετε άνετα μαζί τους και μπορείτε να κουβεντιάζετε όλο σχεδόν το βράδυ με λίγο μεθύσι και εσωτερική ζεστασιά. Βέβαια το συναίσθημα koselig ισχύει για όλες τις εποχές όχι μόνο το χειμώνα. “Κoselig” μπορεί να είναι η διακόσμηση σε ένα σπίτι ή μια “koselig” κουζίνα ή ένα “koselig” φλιτζάνι ή ένα “koselig” πράγμα που κάνεις το Σαββατοκύριακο.

Σε οποιαδήποτε νότια ευρωπαϊκή χώρα, δεν νιώθουμε την ανάγκη να έχουμε ωραία πράγματα μέσα στα σπίτια μας, γιατί ολόκληρος ο σκοπός της κοινωνικής ζωής είναι να είμαστε έξω: στην παραλία, σε έναν κήπο, στον δρόμο, στη βεράντα ενός καφέ. Οι μήνες που είναι πολύ κρύοι για να είμαστε έξω είναι λίγοι, και συνεπώς δεν μας έρχεται στο μυαλό να επενδύσουμε πολλά χρήματα στην ανακαίνιση του εσωτερικού μας χώρου τόσο συχνά όπως οι Νορβηγοί -οι Νορβηγοί παρεπιπτώντως επενδύουν πολλά χρήματα σε ανακαίνιση – ή να καταβάλουμε επιπλέον προσπάθειες για να τον καταστήσουμε εξαιρετικά φιλόξενο και ζεστό. Είναι ήδη ζεστά έξω, τα παράθυρα είναι ανοικτά και τρώμε φρέσκα φρούτα και λαχανικά ανά πάσα στιγμή. Δεν χρειάζεται να δημιουργήσουμε μία έννοια άνεσης από αυτό, απλά το λέμε ζωή. Αλλά στη Νορβηγία είναι εντελώς διαφορετικά. Οι χειμώνες μπορεί να είναι μακροί, οι νύχτες επίσης (ειδικά στο βόρειο μέρος της Νορβηγίας), και τότε ποτέ δεν ξέρεις πότε θα έρθει η άνοιξη και το καλοκαίρι. Για το καλοκαίρι στην Ελλάδα, ξέρουμε σίγουρα ότι αύριο θα είναι όπως και σήμερα, ηλιόλουστο και ζεστό. Ότι μπορώ να ξυπνήσω και να βουτήξω με το μαγιό μου χωρίς να κοιτάξω έξω από το παράθυρο ή να ελέγξω τον καιρό. Ότι τα χειμερινά ρούχα είναι βαθιά στην ντουλάπα μου και δεν θα βγουν μέχρι τον επόμενο Νοέμβριο.

Ωστόσο, στη Νορβηγία, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος, ακόμη και τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο, ότι κάθε μέρα θα είναι εξίσου ζεστή και ηλιόλουστη. Έτσι, οι Νορβηγοί έχουν μάθει να αρπάζουν τη στιγμή. Τη στιγμή, το καλοκαίρι, όταν ο ήλιος είναι αρκετά ζεστός για να πας να καθίσεις σε ένα πάρκο ή σε ένα νησί και να κολυμπήσεις, ή όταν μπορείς να φορέσεις ένα ελαφρύ φόρεμα ή σορτς. Τη στιγμή, το χειμώνα, όταν υπάρχει αρκετό χιόνι για να πας σκι με τους φίλους σου ή το παιδί σου ή το σκύλο σου και να απολαύσεις βάφλες σε ένα “hytte” (κατοικία στο βουνό) κατά τη διαδρομή. Αρπάξτε την ευκαιρία, γιατί αύριο μπορεί να είναι βροχερά και “grått” (γκρι), και μπορεί να χρειαστείτε να βγάλετε το μπουφάν σας από τη ντουλάπα και να πείτε αντίο στο καλοκαίρι για φέτος (και είναι Ιούλιος!!). Έτσι, για όλους αυτούς τους αβέβαιους καιρούς, οι Νορβηγοί χρειάζονται άλλες μορφές ζεστασιάς για να κρατηθούν: τεκίλα ή ακουαβίτ (το νορβηγικό τσίπουρο από πατάτα) και “koselighet”. Είναι σαν ένα εσωτερικό καλοκαίρι που οι Νορβηγοί δημιουργούν για τους εαυτούς τους για να νιώθουν σαν να είναι ζεστά όλο τον χρόνο, ανεξάρτητα από τις συνθήκες.

Ισως μία αλλή εξήγηση είναι ότι οι Νορβηγοί, που δεν έχουν ανατραφεί ως λαός να εκφράζουν πολύ τα συναισθήματά τους, είχαν την έξυπνη ιδέα να δημιουργήσουν έναν μόνο όρο που να εκφράζει μαζί αγάπη, φιλία, άνεση, εμπιστοσύνη και, πάνω απ’ όλα, ευτυχία. Πρακτικό!

Ας αδράξουμε λοιπόν και εμείς αυτήν την ευκαιρία να νιώσουμε “koselig” μέσα μας με τους τρόπους που μας εκφράζουν καλύτερα.

-Εμπνευσμένο από το ιστολόγιο “a frog in the fjord“